रसुवा जिल्लाको धुन्चे सदरमुकाममा बस्ने छुमेन्दो तामाङले आफ्नो जीवनमा आएका चुनौतीहरूलाई पछि पार्दै गायिका, लेखिका र समाजसेवी बन्ने चाहना बटुलेकी छिन्। उनको जीवनको कथा न केवल संघर्षको कथा हो, बरु आत्मविश्वास र हार नमान्ने मनोबलको प्रेरणादायी उदाहरण हो।
२०६० सालमा रसुवाको आमाछोदिङमो गाउँपालिका वडा नं २ सानो हाकुमा जन्मिएकी छुमेन्दोको बाल्यकाल सुखद थिएन। ३ महिनाको हुँदा दाइको हातबाट खस्दा घरभित्र घाइते भएकी उनी हाल २० वर्षकी भए पनि शारीरिक विकासमा ४ वर्षकी बालिकाको जस्तै देखिन्छन्। यसको साथै उनको दाइ पनि शारीरिक रूपमा असक्षम छन्।
घरको आर्थिक अवस्था नाजुक भएकोले छुमेन्दोले बाल्यकालदेखि नै धेरै कठिनाइहरू झेल्नुपरेको थियो। ९ जना सन्तानमध्ये सबैभन्दा कान्छी छुमेन्दोले आफ्नो परिवारलाई सहयोग गर्ने जाँगर देखाइन्। २०७२ सालको भुकम्पपछि उनी आमा र दिदीसँग धुन्चे सदरमुकाम आएकी थिइन्। यतिबेला उनका बुबाको निधन भइसकेको थियो।
शिक्षाको महत्व बुझ्ने छुमेन्दोले धुन्चे स्थित हाईल्याण्ड माविबाट पढाई शुरू गरिन्। ढिला भएकोले उनलाई कक्षा बढाएर भर्ना गरियो। २०८० सालमा १९ वर्षको उमेरमा उनले एसईई परीक्षा दिइन् तर पास हुन सकिनन्। तैपनि उनी हार मान्न तयार थिइनन्। २०८१ सालमा उनले फेरि एसईई दिने तयारी गरिरहेकी छिन्।
छुमेन्दोले आफ्नो जीवनमा आएका चुनौतीहरूलाई पछि पार्दै समाजमा केही गर्ने सपना देखेकी छिन्। उनी गायिका र लेखिका बन्न चाहन्छिन्। उनलाई गीत लेख्ने र गाउने मन पर्छ। उनी अन्जु पन्तका गीतहरूबाट प्रेरणा लिन्छिन्। उनले आफ्नो जीवनका अनुभवहरूलाई कलमबाट अभिव्यक्त गर्ने र गाउँ र समाजका कुराहरू बाहिर निकाल्ने चाहना राखेकी छिन्।
छुमेन्दोले झमक कुमारी घिमिरेबाट पनि प्रेरणा पाएकी छिन्। झमकले खुट्टाले लेखेर किताब निकालेकी थिइन्। छुमेन्दोले पनि आफ्नो शारीरिक अवरोधलाई पछि पार्दै आफ्नो सपना पूरा गर्ने आत्मविश्वास देखाइन्। उनले भनिन्, झमकले खुट्टाले लेखेर किताब निकालिन्, म पनि सक्छु। मैले पनि आफ्नो सपना पूरा गर्छु।
हाईल्याण्ड माविका संस्थापक अध्यक्ष तिरवहादुर गुरुङले छुमेन्दोको जीवनलाई एक प्रेरणादायी उदाहरणको रूपमा हेरेका छन्। उनले भने, जीवन एक अभ्यास हो। जन्मेपछि नमरुन्जेल सिकाई र अनुभव गर्दै जानुपर्छ। छुमेन्दोले यो सोचलाई जीवनमा उतारेकी छिन्।
रसुवा नागरिक समाजका अध्यक्ष बाबुलाल तामाङले छुमेन्दोको सोच र प्रयासलाई समाजमा प्रेरणादायी मानेका छन्। उनले भने, यस्ता व्यक्तिहरूले समाजमा केही गर्छु भनेर सोचेका छन् भने उनीहरूलाई अवसर दिनु आवश्यक छ।
धुन्चेका सामाजिक कार्यकर्ता संजिव उप्रेतिले छुमेन्दोको मानसिक शक्तिलाई प्रशंसा गर्दै भने, मान्छेको बाहिरी आवरण हेरेर होइन, उसको मनमस्तिष्क कति प्रभावकारी छ भनेर हेर्नुपर्छ। छुमेन्दोले आफ्नो मानसिक शक्तिले समाजमा प्रेरणा दिन सक्छिन्।
छुमेन्दो तामाङको जीवनको संघर्ष र उनको सपना न केवल उनको व्यक्तिगत उपलब्धि हो, बरु समाजमा प्रेरणाको स्रोत हो। उनले देखाएको हार नमान्ने मनोबलले अरूलाई पनि केही गर्ने प्रेरणा दिन्छ।
